Begroting 2025
De gemeente Boxtel staat voor enorme opgaves binnen het programma “duurzame transformatie”. We moeten werken aan een toekomst zonder fossiele brandstoffen en ons voorbereiden op een veranderend klimaat met uitdagingen zoals hittestress, droogte en overstromingen. Combinatie95 vindt het verstandig dat er speciale aandacht is voor klimaatadaptatie. Een andere belangrijke doelstelling van Boxtel is om zo snel mogelijk energieneutraal te worden. Dit levert ons allemaal schone en beter betaalbare energie op. En de opbrengst van het gemeentelijk zonneveld zal gebruikt worden om mensen met een smalle beurs te helpen bij de verduurzaming van hun woning. Zoals bekend vormt het volle stroomnet nog wel een tijdje een probleem maar na zeer recent congestie onderzoek verwacht netbeheerder Enexis vanaf 2027 weer zonnevelden en afnemers te kunnen aansluiten. Er moet nog wel hard gewerkt worden om voor 1 juli 2025 de vergunningen te verlenen voor de 4 zonneparken van de 1e tender. Deze zonneparken zijn cruciaal om te voldoen aan onze opwekdoelstelling van de Regionale Energiestrategie. En de Boxtelse ambitie ligt nog een stuk hoger. Tijdens de participatie voor de omgevingsvisie, met ruim 600 reacties, gaf een ruime meerderheid van 79% aan te willen dat Boxtel uiterlijk in 2040 energieneutraal is. We moeten dus vooral doorpakken en horen daarom graag van het College wanneer we de volgende tender kunnen verwachten en hoe zal dit met de striktere regels vanuit het Rijk vormgegeven worden?
Een andere belangrijke doelstelling om Boxtel toekomstbestendig te maken is de transformatie naar een circulaire economie. Helaas gaat dit niet zo snel als we graag zouden willen maar we verwachten goede stappen bij de uitvoering van het meerjarig uitvoeringsprogramma “Afval en Grondstoffen”. Door de voorgestelde tariefaanpassingen zal het principe “de vervuiler betaalt” meer gelden. Veel inwoners hebben al gezien dat de kosten voor het ledigen van de grijze kliko omhoog gaan. Wat ze daarbij misschien niet in de gaten hebben is dat de totale kosten vaak lager zullen uitpakken doordat het vastrecht verlaagd is en dat ze zelf meer invloed hebben op hun afval kosten door beter afval te scheiden. Kan het College daar nog eens duidelijk over communiceren?
Combinatie95 organiseert meerdere malen per jaar prikpraat en dan ruimt onze partij zwerfafval op en dat telkens in een andere buurt in de gemeente Boxtel. Helaas komen wij soms zelfs afvaldumpingen tegen en het afschaffen van de knipkaart bij de milieustraat mag natuurlijk niet leiden tot meer afvaldumpingen en we verwachten dan ook dat dit goed gemonitord zal worden.
Goed om te lezen dat het college een aantal moties vanuit de Kadernota gaat uitvoeren. Zoals de motie “groennorm” en dat is belangrijk omdat mensen zich prettiger voelen in een groene omgeving en het helpt tegen hittestress. En de motie “Zonnewarmtenet met warmtepompen”, ook heel belangrijk omdat woningen hiermee gasloos kunnen worden en mensen ook nog lagere verwarmingskosten hebben die losgekoppeld zijn van de gasprijs.
Gelukkig staan de meeste thema’s in het programma duurzame transformatie op groen en onze gemeente is dus op de goede weg, onze complimenten hiervoor.
Op het gebied van ruimtelijke ordening zien we dat er flink geïnvesteerd wordt. We hebben dan ook veel opgaven, zoals de omgevingsvisie, VAB-beleid, duurzame mobiliteit, plattelandsvernieuwing en PHS. Maar ook om meer woningbouwplannen te kunnen behandelen. Eerder hebben we al budget beschikbaar gesteld om ook kleine initiatieven op te kunnen pakken. Nu willen we graag meer bouwplannen kunnen behandelen.
En er worden nog meer stappen gezet. Zo wordt er een herplaatsingsgarantieregeling voor tijdelijke woningen gemaakt, wordt het toetsingskader voor woningbouwplannen aangepast en is er een onderzoek geweest naar mogelijke inbreidingslocaties. Dit laatste is mede nodig om onderbouwing te geven voor gebiedsontwikkeling buiten de bebouwde kom. Op dit gebied verzoeken we het college nadrukkelijk om hierin ook de mogelijkheden voor Esch mee te nemen. We zien dat de ruimte voor woningen in en om Esch beperkt is. We zien wel mogelijkheden door gebiedsontwikkeling. Vandaar dit verzoek.
Mede doordat we meer inzicht hebben in de toekomstige investeringen, zien we ook dat er grote investeringen aan gaan komen: de enorme opgave voor de huisvesting van de middelbare scholen, voor PHS, sportvelden en sporthal. Deze investeringen kunnen we doen omdat we de afgelopen jaren flink wat geld opzij gezet hebben. Maar dat is nog niet voldoende om dit allemaal te kunnen dekken.
Ook vragen we de aandacht voor een aantal andere punten. Het onderhoudsniveau van onze wegen staat al jaren op “sober en doelmatig”. Gezien de grote bedragen die daar mee gemoeid zijn, kunnen we ons daar in vinden. Echter storen we ons wel regelmatig aan het aanzien van onze hoofdwegen. Onkruid staat dan hoog tussen de tegels en rond wegversmallingen. Kan hier vaker iets aan gedaan worden?
Het woord “aantrekkelijk” zien we vaak voorbij komen in deze begroting en daar zal niemand tegen zijn. Wij zien wel de noodzaak voor het praktischer, toegankelijker, veiliger en groener maken van de openbare ruimte. Een fijne en goed ingerichte omgeving helpt bij het realiseren van andere doelen zoals een goed functionerende arbeidsmarkt en een florerende bezoekerseconomie. En over bezoekerseconomie gesproken, als het mag hebben we nog een technische vraag: wat is een kippenhotel?
In de openbare ruimte geven we voorrang aan de voetganger en fietser, lezen we. Hiermee stimuleren we gezondere en duurzamere vormen van bewegen. Ja, en het scheelt ook nog luchtvervuiling door CO2, stikstof en fijnstof. En dat draagt weer bij aan het Schone Lucht Akkoord. Volgens de ANWB en Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid scheelt 30 km wegen in de bebouwde kom of vrijliggende fietspaden ruim 30% minder verkeersdoden per jaar! Wanneer gaat het College hier echt mee aan de slag en maken we er middelen voor vrij? Dit is ook een wens van het overgrote deel van onze inwoners.
We zien we dat er behoorlijk wat verenigingen en stichtingen subsidie ontvangen. Uiteraard kunnen we hier achter staan want verenigingen zijn zeer belangrijk voor onze samenleving. En daarom vragen wij ook aandacht voor verenigingen die hier buiten vallen. Onlangs hebben we een inspreker van l‘Union gehad en hebben we aandacht gevraagd voor de hobbyclub in Esch. Hoe kunnen o.a. zij financieel of materieel ondersteund worden?
Om met de woorden van het college te spreken: we hebben een degelijke begroting. Boxtel is structureel gezond en het weerstandsvermogen is ruim voldoende. De afgelopen jaren is er aanzienlijk meer inzicht gekomen in onze toekomstige verplichtingen en uitgaven. Onder andere door de meerjaren-onderhoudsprogramma’s (MJOP’s), het integraal huisvestingsplan voor de scholen (IHP), maar ook voor het programma hoogfrequent spoor (PHS).
Toch hebben we een aantal zorgpunten. We moeten serieus rekening houden met de herstructurering van het gemeentefonds. Vanaf 2026 krijgen we €3,6 miljoen minder van het Rijk. Tegen dit soort schommelingen kun je bijna niet begroten. Dat we een aantal jaren terug al met elkaar een kerntakendiscussie hebben gevoerd, zorgt er nu voor dat onze reserves goed op peil zijn. Desondanks zal de herstructurering van het gemeentefonds ons alsnog gaan dwingen om weer keuzes te maken in wat we wel en niet doen. Dat doet echter niets af aan de begroting die nu voorligt. Een solide basis en een sluitende begroting waarin we ook weer extra investeren in de leefbaarheid van onze gemeente. Compliment aan het college!
Combinatie95 vindt het goed dat we extra investeren in de ondersteuning van de minima en een impuls geven aan het jongerenwerk. Bij de ondersteuning van de minima gaat het om generieke maatregelen. Wij begrijpen dat vanuit het oogpunt van duidelijkheid richting de inwoners, maar pleiten er ook voor om eventuele neveneffecten hiervan goed in de gaten te houden. Want uiteindelijk willen we dat deze ondersteuning op de juiste plek terecht komt.
De gemeente maakt een vuist tegen de toenemende dreiging van criminaliteit, drugs- en drankmisbruik, overlast en ondermijnende activiteiten. Dat gaan we doen door meer toezicht op straat en door preventie en voorlichting om overlast te voorkomen. Om een concreet voorbeeld van overlast te noemen: tegenwoordig wordt vrijwel ieder weekend midden in de nacht zwaar vuurwerk afgestoken met veel verstoorde nachtrust en gestreste huisdieren tot gevolg. Nou is ongeveer 50% van de Boxtelaren voorstander van vuurwerk maar dat hoeft ook voor hen vast niet het hele jaar door. Wat gaat het College concreet doen om dit in te dammen? Met alleen maar oproepen om te melden wordt overlast door illegaal vuurwerk echt niet minder. Tot slot en om positief af te sluiten een compliment voor de nieuwe opzet van de begroting. Het is een stuk compacter en overzichtelijker en met het inrichten van de budgetten is ook een goede stap gezet. Hopelijk is dit een voorbode van het nog meer integraal benaderen van onze vraagstukken.