Jaarverslag 2023 en kadernota 2025

Jaarverslag 2023 en kadernota 2025

2023 is een jaar geweest waarin mooie en goede stappen zijn gezet. Ook in het sociaal domein zijn veel resultaten behaald. Combinatie95 vindt het belangrijk dat er is ingezet op het wegwerken van de wachtlijsten bij de wijkteams en de doorontwikkeling van hun dienstverlening. De pilot ambulante hulpverlening is daarin een goed voorbeeld. Met de nieuwe subsidieopdracht voor het jongerenwerk wordt meer richting en invulling gegeven aan het preventief jongerenwerk. Belangrijk om hierin de komende tijd de stappen te gaan zetten, zodat dit ook daadwerkelijk meer preventief gaat werken.

Combinatie95 hamerde al jaren op de komst van een integraal huisvestingsplan voor het onderwijs. We zijn erg tevreden, en nogmaals een groot compliment, dat dit plan er nu is en dan ook nog met écht draagvlak vanuit de schoolbesturen. In het verlengde van het onderwijs is er ook voor het Legaat van Cooth een goede uitvoeringsregeling, zodat deze middelen ook gericht besteed kunnen worden. Goed om te zien dat de eerste school inmiddels gebruik heeft gemaakt van deze regeling en we hopen dat er snel meer scholen volgen.

De financiële taakstelling op de WMO is deels gerealiseerd door de genomen maatregelen, maar ook deels door minder inzet van huishoudelijke hulp als gevolg van personeelstekorten. Combinatie95 roept het college op om dit scherp in de gaten te houden; het mag niet zo zijn dat we onze taakstelling halen doordat benodigde zorg niet is geleverd.

Er worden veel investeringen gedaan in het sociaal domein. De verwachting is dat hier ook duidelijke resultaten tegenover staan, zowel financieel als sociaal. We roepen op om hier goede grip op te houden door doelen te stellen en resultaten te meten en te kwantificeren.

Bij leerlingenvervoer wordt overgegaan op individuele vervoersplannen. De gedachte is dat hiermee kosten gedrukt kunnen worden. Wij vragen ons af of dat dit verstandig en nuttig is. Dit kan veel (individuele) onrust veroorzaken en collectieve voorzieningen zijn vaak goedkoper.

Ook Boxtel moet haar steentje bijdragen aan de omschakeling naar duurzame energie en om energieneutraal te worden zijn alleen zonnepanelen op daken niet voldoende. We hebben daarnaast ook een goede mix van zonnevelden en windmolens nodig. Zoals bekend kan dat zelfs een verdienmodel voor omschakelende boeren, voor onze inwoners en de gemeente zelf worden. Complimenten dat nu de volgende stappen voor de eerste 4 zonneparken gezet worden. Maar zelfs wanneer die gerealiseerd zijn, hebben we onze RES (Regionale Energie Strategie) opgave nog niet gehaald. Een drietal, eventueel wat kleinere, windmolens in Boxtel Noord zou veel helpen en ze kunnen makkelijker op het net aangesloten worden door te cable-poolen met een zonnepark. We hebben het College verzocht te kijken of dit op ons eigen grondgebied of anders in samenwerking met Vught, mogelijk is. Verder hebben wij het College opgeroepen beter te communiceren dat de zonneparken met respect voor de omgeving en met oog voor biodiversiteit ingericht zullen worden, want daar bestaan veel zorgen over.

Het is opmerkelijk dat de hoeveelheid restafval per inwoner flink gestegen is t.o.v. het jaar daarvoor. De hoeveelheid restafval is dus ook aanzienlijk hoger dan de vorig jaar al afgezwakte ambitie. Volgens het college zal door gescheiden inzameling bij hoogbouw er veel afval reductie komen.

De algemene reserve is in de afgelopen jaren weer ruimschoots op niveau gebracht. Dat was bij de start van het beleidsakkoord een belangrijk doel en hiermee kunnen we voorziene risico’s goed opvangen. Tegelijkertijd komt er veel op onze gemeente af en willen ook nieuwe zaken realiseren. In de nabije toekomst zijn onze financiën onzeker. De opschalingskorting vervalt maar het Rijk heeft nog wel een grote taakstelling. Wat dit precies gaat betekenen is nog onduidelijk maar voor de komende 3 jaar verwachten we al een stilstand van het gemeentefonds.

En 16,7 miljoen vanuit de reserves zal worden ingezet. Een flink deel om de structurele lasten (kapitaalslasten) te dekken. Hiermee zijn deze lasten ook inzichtelijk in de begroting en dat is beter dan dat ze elke keer als een verrassing komen. Echter staan tegenover de inzet van deze reserves geen structurele inkomsten. Hierdoor creëer je een risico voor de toekomst. Als de lasten aflopen, zal er vermoedelijk opnieuw geïnvesteerd moeten worden, met structurele lasten, waar geen structurele inkomsten tegenover staan.

De Energiekosten voor onze gemeente zijn aanzienlijk gestegen. Sneller verduurzamen en nog meer energie zelf opwekken is ook voor de gemeente een verstandige investering die zich snel terugbetaalt en daarna structureel de lasten verlaagt.

In de bestuursrapportage en de kadernota staan veel structurele uitbreidingen van de formatie. Deze worden vaak nodig geacht en worden onderbouwd gedaan. We zien echter nergens, waar het eventueel ook wel een tandje minder kan. Ook de vraag of dat we dit ook zouden doen als het allemaal wat minder ging, ontbreekt. Ook de hoge kosten voor de herhuisvesting van het Ursula gebouw willen we graag goed onderbouwd zien.

De Braken blijft nog een jaar open voor onze binnen-sporters. En zij, en wij ook, willen graag snel duidelijkheid over de periode daarna zodat iedereen weet waar ze aan toe zijn.

Qua boekhouding zien we een aantal belangrijke verbeteringen. Zo worden indexeringen breder en beter meegenomen, zoals op onderhoud van de openbare ruimte en klein asfaltonderhoud. Ook de lasten van de MJOP’s zijn worden in het vervolg structureel meegenomen in de begroting, zoals onderhoud sportvelden, scholen en wegen.

Verder zijn we positief over nader onderzoek naar bronnen van geur- en geluidsoverlast. We verwachten wel dat er hierna ook daadwerkelijk acties tot vermindering uit gaan voortkomen. Ook zijn we blij met het soortenmanagementplan zodat bouwplannen door kunnen gaan. Door opeenstapeling van ambities en transities (stikstof, bodem- waterkwaliteit, landbouw, natuurontwikkelingen, energie en woningbouw) is “vitale plattelandsontwikkeling” noodzakelijk.

Ook goed dat meer bouwplannen kunnen opgepakt worden door de uitbreiding van het team RO. En dat er veel potentiële inbreidingslocaties in beeld zijn gebracht. Bij daadwerkelijke ontwikkeling geeft dat altijd veel commotie bij omwonenden dus zorg voor goede communicatie en participatie.

Inzet van onze reserves voor noodzakelijke maatschappelijke opgaven is duidelijk en kunnen wij ondersteunen. Dit zijn voor ons de grote investeringen die we wel aan zagen komen, maar waarvoor nog geen dekking was, met als belangrijksten:

• Extra middelen voor PHS, die nodig zijn door de hoge prijsstijgingen
• Het IHP met inzicht in de hoge lasten in de nabije en verre toekomst
• De Flexwoningen ter afdekking van het herplaatsingsrisico’s en verwijdering na 15 jaar
• Het wegbeheer voor de komende 4 jaar.

Voor Combinatie95 ontbreken er nog een aantal zaken in de kadernota:

• Onderzoek naar schaarste op de woningmarkt, waardoor lokaal toewijzen voor kernen en wijken mogelijk is.
• Uitbreiding autovrije markt. We wachten al geruime tijd op beantwoording van onze art37 vragen hierover en snappen niet dat het zolang moet duren. Een ruime meerderheid van onze inwoners wil de Markt in de zomertijd periode compleet autovrij, bijvoorbeeld met bevoorrading tussen 7:00 en 11:00 en mogelijkheden voor mindervaliden. Waarom maakt het College hier niet gewoon werk van, zoals afgesproken in het beleidsakkoord? Dat is fijn voor onze Horeca en inwoners.
• Kwetsbare verkeersdeelnemers, vooral fietsers en voetgangers moeten beter beschermd worden door meer 30 km gebieden of vrijliggende fietspaden. En door beter handhaven op verkeerde richting rijden en op snelheid, bijvoorbeeld met eigen flitspalen.